Bu yazımızda Bobin Nedir? Çeşitleri ve Kullanım Alanları sorusuna cevap vereceğiz. Bu yazımızı okumadan önce ön bilgi olması amacıyla Temel Elektronik Devre Elemanları Nelerdir ? adlı yazımızı okumanızı öneririz. Keyifli okumalar.
Bobin Nedir?
Genellikle nüve adı verilen dayanıklı yalıtkan üzerine izoleli iletken tellerin sarmal bir şekilde yan yana ve üst üste sarılmasıyla elde edilen devre elemanına ” bobin/indüktör/endüktör/akım makarası/self” denir. “L” harfi ile temsil edilir ve birimi ” Henry (H) ” ’dir. Ayrıca bobin tellerinin her bir sarımına “spir/tur/sarım” denir.
Bobinler, farklı ölçü ve görünümlere sahip parçalar üzerine sarılır. Bu parçalara “mandren/makara/karkas” adı verilir. Ayrıca mandren içerisinde sabit ya da hareketli bir parça daha bulunur. Bu parçaya ise “nüve” adı verilir. Bobinlerin üretiminde mandren ve nüve şart değildir. Mandren ve nüve kullanılmadan üretilen bobinlere “hava nüveli bobinler” denir.
Bobinlerin üzerinden geçen akımdan dolayı;
- Akım ile gerilim arasında faz farkı,
- Elektromanyetik bir alan oluşmaktadır. Bu iki durumdan dolayı bobinlerin olduğu devrelerde faz farkı ve elektromanyetik etki oluşur.
Bobinler DC ve AC devrelere dahil edilebilir. Devrenin türüne göre davranışı değişmektedir.
Bobinin DC (Doğru Akım) Karşısında Davranışı
DC akım ile çalışan devrelerde akım sabit olduğundan bobin üzerinde gerilim indüklemesi söz konusu değildir. Bu tür devrelerde yalnızca bobin etrafında sabit bir manyetik alan oluşmaktadır. Bu tür devrelerde bobin direnç gibi davranmaktadır ve direnci sarımda kullanılan telin direnci kadar olacaktır.
B = Manyetik alanı , µ = Havanın manyetik geçirgenliğini , n = İndüktörün birim uzunluğundaki sarım sayısını ,l = İndüktörün uzunluğunu ifade etmektedir .
Bobinin AC (Alternatif Akım) Karşısında Davranışı
Bilindiği üzere AC gerilim uygulanan devrelerde akım yönü ve genliği sürekli olarak değişmekte olduğu için bobinin davranışı uygulanan gerilime ters yönde gerilim indükler ve bu gerilime karşı koymaya çalışır. Bobinin AC akımda yapmış olduğu bu karşı koymaya “endüktif reaktans” denmktedir. Endüktif reaktans XL ile temsil edilir. Birimi Ohm’dur. L endüktansı ve f uygulanan gerilimin frekansını göstermek üzere endüktif reaktans aşağıdaki gibi formül ile hesaplanır.
Bobin Kullanım Alanları Nelerdir?
Bobinlerin kullanım alanları iç yapılarına ve çalışma prensipleriyle ilişkili olarak elektrik/elektronikte çeşitli amaçlar için kullanılmaktadırlar. Bobinler,
- Üzerinde manyetik alan oluşması,
- Üzerinde ortaya çıkan manyetik alanın elektrik enerjisi indüklemesi,
- Doğru akıma kolaylık gösterip alternatif akımın geçişine zorluk göstermesi gibi özelliklerinden dolayı farklı tipteki bobinler, elektrik devrelerinde değişik amaçlarda kullanılırlar.
Bobin kullanım alanları aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Yüksek frekanslı devreler,
- Düşük frekanslı devrelerde,
- Radyo alıcı-verici devrelerinde,
- Ağır sanayi,
- Güç üretimi,
- Güç kontrolü,
- Otomotiv gibi yerlerde kullanılır.
Bobin Çeşitleri Nelerdir?
Bobin çeşitleri hakkında detaylı bilgi için Bobin Çeşitleri yazımıza bakabilirsiniz.
Bobin Bağlantı Şekilleri Nelerdir?
Seri Bağlantı
Örnek : Seri bağlı olan devrenin eşdeğer endüktans değeri kaç H’dir ?
Paralel Bağlantı
Örnek : Paralel bağlı olan devrenin eşdeğer endüktans değeri kaç H’dir?
Karışık Bağlantı
Örnek : Karışık bağlantıya sahip olan devrenin eşdeğer endüktans değeri kaç H’dir?
Bu yazımızda İndüktör/Bobin Nedir? Çeşitleri ve Kullanım Alanları sorusuna cevap vermeye çalıştık. Eksik veya hatalı gördüğünüz kısımları lütfen yorumlar kısmında belirtiniz. Diğer yazılarımızda görüşmek dileğiyle.
