Bu yazımızda Diyot Nedir? Ne İşe Yarar? Diyot Çeşitleri ve Kullanım Alanları, Diyotlar Nasıl Test Edilir? ve Diyot Uçlarının Bulunması sorularına cevap vereceğiz. Bu yazımızı okumadan önce elektronik elemanlar hakkında ön bilgi olması amacıyla Temel Elektronik Devre Elemanları Nelerdir? adlı yazımızı okumanızı öneririz. Keyifli okumalar.
Diyot Nedir? Ne İşe Yarar?
Tek yönlü akım geçiren yarı iletken iki uçlu devre elemanına “diyot“ denir. Devrede kullanılan diyot sembolü aşağıda verilmiştir.
Anot ucuna artı (+), katot ucuna ise eksi (-) uçların bağlanması ile gerilim verilmesi durumuna “doğru polarize” denir ve bu durumda akım tek yön olarak akmaya başlar. Bunun tam tersini yani anot ucuna eksi (-) katot ucuna ise artı (+) uç bağlanması durumuna “ters polarizasyon” denir ve bu durumda akım akışı olmaz. Ters polarizasyon durumu yalnızca bazı özel diyotlar için uygulanır.
Diyot “D” harfi ile sembolize edilir. Diyotlar silisyum ve germanyum gibi yarı iletken maddelerden üretilirler. Silisyumdan üretilenlere “Silisyum Tipi Diyot” ve germanyumdan üretilenlere ise “Germanyum Tipi Diyot” denir. Silisyum tipi diyotlar doğrultma devrelerinde kullanılmaktadır ve çalışma gerilimleri (iletime geçme gerilimleri) 0,6-,0,7 V arasındadır. Germanyum tipi diyotlar dedektör ve anahtarlama elemanı olarak kullanılmaktadır ve çalışma gerilimleri (iletime geçme gerilimleri) 0,2 – 0,3 V arasındadır.
Diyot Çeşitleri Nelerdir?
Günümüzde gelişen teknoloji ile diyot kullanım alanları ve çeşitleri artış göstermiştir.
- Kristal Diyot,
- Zener Diyot,
- Diyot Fotoğraf ,
- Işık Yayan Diyotlar (LED ve Enfaruj Diyot),
- Mikrodalga Diyot ,
- Gunn Diyot,
- Impatt (Çığ) Diyot,
- Schottky Diyot,
- Pin Diyot,
- Büyük Güçlü Diyotlar,
- Çift Diyot ,
- Tekli Diyot,
- Germanyum Diyotları ,
- Köprü Diyot,
- Lazer Diyot,
- Tünel Diyot,
- Varaktör Diyot,
- Silikon Diyot (örn. 1N4001 ve 1N4007),
- Vidalı Diyot,
- Boncuk Diyot,
- Ani toparlanmalı (Step-Recovery) diyotlar olarak çeşitleri sıralanabilir.
Diyot çeşitleri hakkında detaylı bilgi için Diyot Çeşitleri adlı yazımıza bakmanızı öneririz.
Diyot Kullanım Alanları Nelerdir?
- Doğrultucu (AC gerilimi DC gerilime çeviren devreler),
- Ters Polarite Koruması,
- Seri Bağlı Güneş Panelleri (Baypass amaçlı),
- İndüktif Devreler (Gerilim sıçramalarına karşı),
- Gerilim Regülatörü,
- Elektronikte (Dedektör-Modülatör-Limitör-Anahtar) gibi alanlarda kullanılırlar.
Diyotlar Nasıl Test Edilir?
Öncelikle daha sağlıklı sonuçlar almamız adına diyotun enerji altında olmamasını öneriyoruz.
Diyot Sağlamlık Kontrolü
- İlk olarak siyah probu “COM” ve kırmızı probu iki veya üç seçenek varsa “VΩ…” kısmına takılır.
- Ardından cihazı açtıktan sonra ölçü aletinin üzerinde bulunan kademe anahtarını yarı iletken ölçümleri kademesine alınır.
- Ölçü aletinin probları diyot uçlarına değdirilip, ölçü aletinin değer gösterip gösterilmediğine bakılır.
- Ardından aynı işlem probların yerleri değiştirilerek yapılır.
- Ölçü aletinin değer gösterdiği durumda kırmızı proba (“+”) bağlı diyot ucu anot, siyah proba (“-“) bağlı diyot ucu katottur.
- Değer gösterdiği andaki görünen değer diyotun eşik gerilimidir.
Bu durumlardan farklı olarak;
- Yapılan işlemde ölçü aleti her iki durumda da değer gösteriyorsa, diyot “kısa devre” denir.
- Yapılan işlemde ölçü aleti her iki durumda da değer göstermiyorsa, diyot “açık devre” denir.
Bu iki durum için diyot bozuktur ve değiştirilmesi gerekmektedir.
Avometre ile Diyot Uçlarının Bulunması
- Ölçü aleti kademe anahtarı yarı iletken ölçümleri kademesine alınır. Eğer avometre analog ise ohm kademesine alınmalıdır.
- Avometrenin probları elemanın ayaklarına değdirilir. Bu değdirme esnasında avometrenin değer gösterip göstermediğine bakılır.
- Aynı işlem eleman ayakları değiştirilerek tekrarlanır. İşlemin doğru sonuç vermesi için iki ölçümün yalnızca bir tanesinde ekranda değer görülmelidir.
- Değer görüldüğü sırada kırmızı proba bağlı ayak elemanın anot ayağı, siyah proba bağlı ayak ise elemanın katot ayağı olarak belirlenir.
Bu yazımızda Diyot Nedir? Ne İşe Yarar? Diyot Çeşitleri ve Kullanım Alanları, Diyotlar Nasıl Test Edilir? ve Diyot Uçlarının Bulunması sorularına cevap vermeye çalıştık. Eksik veya hatalı gördüğünüz kısımları lütfen yorumlar kısmında belirtiniz. Diğer yazılarımızda görüşmek dileğiyle.
