Bu yazımızda Elektrik Devre Elemanları konusuna değineceğiz. Keyifli okumalar.
Elektrik devresi, güç kaynağından çıkan akımın yük (alıcı) üzerinden geçerek tekrar kaynağa gelmesi ile izlenen yoldur. Bu konu hakkında detaylı bilgi için Elektrik Devresi Nedir? yazımıza göz atabilirsiniz. Ayrıca bu yazımızda akım ve gerilim kavramları açıklanmıştır.
Elektrik Devre Elemanları Nelerdir?
- Kaynak (Üreteç),
- Sigorta,
- Anahtar veya Buton,
- Alıcı (Yük),
- İletken gibi elemanlar elektrik devre elemanları olarak adlandırılır.
Temel Elektronik Devre Elemanları (Diyot–Transistör–Direnç–Kondansatör–Bobin–Triyak–Diyak–Kuadrak–Tristör) gibi devre elemanları için linklere gidebilirsiniz.
1.Kaynak (Üreteç)
Üreteç, elektrik devrelerinde alıcının çalışabilmesi için gerekli olan en temel elemandır. Bu eleman herhangi bir enerjiyi elektrik enerjisine çevirerek devrenin çalışmasını sağlamaktadır.
Kaynaklar, doğru akım kaynağı (DC) ve alternatif akım kaynağı (AC) olarak ikiye ayrılmaktadır.
Doğru akım kaynaklarına örnek verecek olursak: Pil, Akümülatör, Dinamo, Doğrultmaç Devresi ve Güneş pili gibi örnekler verebiliriz.
Alternatif akım kaynaklarına örnek verecek olursak: Hidroelektrik Santraller, Termik Santraller ve Nükleer Santraller gibi örnekler verebiliriz.
Bu konuyla ilgili talep olması durumunda daha detaylı bilgilendirme yapılabilir. Yorumlar kısmında belirtiniz.
Aşağıda üreteç çeşitleri,sembol ve görselleri mevcuttur.
2.Sigorta
Elektrik devrelerinde bazı durumlarda ani akım yükselmeleri gerçekleşebilir. Bu akım yükselmelerinde devremizi korumak amacıyla “sigorta” elemanı kullanılmaktadır. Örnek verecek olursak: Evlerimizin girişindeki sigorta kutuları elemanın anlaşılması için gayet açık ve yeterli bir örnektir. Ayrıca çeşitli devrelerde sigorta elemanı kullanılmaktadır.
Çeşitli sigorta tipleri vardır.
- Buşonlu Sigorta,
- Cam Sigorta,
- Fişli Sigorta,
- NH (Bıçaklı) Sigorta,
- Yüksek Gerilim Sigortaları,
- Anahtarlı Otomatik sigorta olarak çeşitleri mevcuttur.
Aşağıda sigorta çeşitleri görselleri mevcuttur.
3.Anahtar veya Buton
Anahtar veya buton, devrenin çalışması için gerekli olan enerjinin alıcı üzerinden geçişinin kontrolü için kullanılır. Basit olarak açıklayacak olursak: Evlerimizdeki lambalarımızın kontrolü için anahtar kullanırız. Anahtar açık olduğu durumda alıcı üzerinden akım geçmez ve sonucunda lamba çalışmaz. Anahtar kapalı olduğu durumda alıcı üzerinden akım geçer ve sonucunda lamba çalışarak ışık verir.
Anahtar ve butonlar arasındaki fark ise yukarıda verilen örnekten yola çıkarak anahtar kalıcı olarak , buton elemanı ise basıldığı sürece devreyi çalıştırmaktadır.
Yüksek akımları kontrol etmeye yarayan anahtarlara “şalter” adı verilmektedir. Zayıf akım, merdiven otomatikleri, yangın bildirme devreleri gibi yerlerde ise buton elemanı kullanılır.
Aşağıda anahtar, buton ve şalter görselleri mevcuttur.
Anahtar ve buton elemanı için açık ve kapalı durumları için görseller aşağıda mevcuttur.
4.Alıcı (Yük-Almaç)
Alıcı (Yük-Almaç), kullanım yerine göre elektrik enerjisini istenen enerjiye çeviren elektrik devre elemanıdır. Günlük hayattan düşünebileceğimiz fırın, motor ve lamba gibi aletleri alıcı olarak adlandırabiliriz.
Örnekler vererek açıklayacak olursak,
- Elektrik enerjisini ısı enerjisine fırınlar veya elektrik sobaları,
- Elektrik enerjisini ışık enerjisine lamba,
- Elektrik enerjisini mekanik enerjiye motorlar gibi örnekler ile açıklanabilir.
5.İletken (Kablo)
Yazımızda anlattığımız elemanların birbiri ile bağlantıları olabilmesi için “iletken” elemanı şarttır. Yani elektrik devre elemanlarının bağlantılarının yapılabilmesi ve elektrik akımının üzerinden akarak devreyi tamamlayabilmesi “kablo” elemanı ile sağlanır. İletken veya kablo elemanı elektrik akımını iletebilen (bakır, alüminyum gibi) materyallerden oluşmaktadır.
Kullanım yerlerine farklı tipte kablo tipleri mevcuttur. Bu bağlantıya örnek verecek olursak: Yazıcı kablosu ile bilgisayar ve yazıcı arasında iletim sağlanmaktadır.
Aşağıda kablo çeşitleri görselleri mevcuttur.
Elektrik Devre Elemanları Sembolleri ve İsimleri
Aşağıdaki görselde elektrik devre elemanları sembolleri ve isimleri belirtilmiştir.
Sıkça Sorulan Sorular
Üreteç, elektrik devrelerinde alıcının çalışabilmesi için gerekli olan en temel elemandır. Elektrik devrelerinde bazı durumlarda ani akım yükselmeleri gerçekleşebilir. Bu akım yükselmelerinde devremizi korumak amacıyla “sigorta” elemanı kullanılmaktadır. Anahtar veya buton, devrenin çalışması için gerekli olan enerjinin alıcı üzerinden geçişinin kontrolü için kullanılır. Alıcı (Yük-Almaç), kullanım yerine göre elektrik enerjisini istenen enerjiye çeviren elektrik devre elemanıdır. Yazımızda anlattığımız elemanların birbiri ile bağlantıları olabilmesi için “iletken” elemanı şarttır.
Üreteç (Kaynak) (Pil gibi), Sigorta – Anahtar veya Buton – Alıcı (Yük-Almaç), İletken (Kablo) gibi elemanlar elektrik devresi elemanlarıdır. Detaylı anlatım için yazımıza göz atabilirsiniz.
Bu yazımızda Elektrik Devre Elemanları Nelerdir? sorusuna cevap vermeye çalıştık. Eksik veya hatalı gördüğünüz kısımları lütfen yorumlar kısmında belirtiniz. Diğer yazılarımızda görüşmek dileğiyle.
