Direnç Renk Kodları – Direnç Renk Hesaplama

Bu yazımızda Direnç Renk Kodları, Direnç Renk Hesaplama, Direnç Renk Okuma, sokakta sayamam gibi renk kodları, elektronik direnç renk kodları konularına cevap vereceğiz. Direnç hakkında daha detaylı bilgi edinmek isterseniz; Direnç Nedir? adlı yazımıza bakmanızı öneririz. Keyifli okumalar.

Direnç Renk Kodları Nedir?

Direnç renk kodları, direnç toleransını, değerini ve güvenirliliğini belirtmek için kullanılır. Ayrıca “Ohmmetre” kullanarak direnç değerini bulabiliriz. Ancak teknik anlamda direnç renklerini bilmek sizin faydanıza olacaktır.

Ohmmetre ile Direnç Nasıl Ölçülür? adlı yazımızı okumanızı öneririz.

Direnç Renk Kodları ile Direnç Renk Hesaplama Nasıl Yapılır?

Direnç değerleri, direnç üretimi esnasında direncin üstündeki renkli bantlar aracılığıyla bulunabilir. Bu renkli bantlar ile direncin değeri kodlanmış olur. Bunlar üç, dört, beş ve altı renk olmak üzere gruplandırılır. Direnç değerinin bulunabilmesi için aşağıdaki tablodan ve okuma rehberlerinden yardım alabilirsiniz.

Direnç üzerindeki renklerin sayı değerleri yukarıdaki tabloda görünmektedir. Bu renkleri ezberlemenize gerek yoktur. Aşağıdaki tabloda da görüldüğü gibi “Sokakta Sayamam Gibi” şifresi ile direnç renk kodlarını kolayca ezberleyebilirsiniz.

Direnç Toleransı Nedir?

Bir direncin toleransı, direncin yük uygulanmadan 25°C’ de ölçülen nominal değerinden (hesaplanan değer/yazılı değer) direncin değişebileceği sapmadır. Başka bir deyişle, direncin toleransı, bir direncin belirtilen değerinden değişebileceği miktardır. Direnç tolerans değeri ne kadar büyük olursa, nominal değerinden yukarı veya aşağı o kadar fazla değişebilir. Direnç değeri ne kadar küçük olursa , nominal değerinden o kadar az değişir ve dolayısıyla o kadar kararlı olur. Direnç toleransını belirtmenin en yaygın yolu yüzdedir. Örneğin; %10 toleranslı bir 500 Ω direnç düşünün. Bu, direncinin 450 Ω kadar düşükten 550 Ω kadar yüksek bir değerde olabileceği anlamına gelir.

Yasaklı Renkler

• İlk bant siyah, altın ve gümüş rengi olamaz. Çünkü siyahın sayı değeri 0′ dır. Altın ve gümüşün ise sayı değeri yoktur, tolerans değerleri vardır.
• 4 renkli dirençlerde 3. renk (çarpan rengi) mavi (10⁶) veya daha küçük olmalı renkler olabilir. Çünkü bu kadar yüksek değerler mümkün değerler.
• 5 bantlı dirençlerde 4. bant (çarpan rengi) yeşil ve daha küçük renkler olmalıdır.

Dört Renk Direnç Hesaplama Nasıl Yapılır?

Kahverengi (1) | Siyah (0) | Siyah ( 10⁰=1) | Altın (%5)

Sonuç = 10 x 1  % 5  = 10 Ω  %5

Okuma Rehberi

• Genelde renkler soldan sağa doğru okunur. Örnek görselde de göründüğü gibi sayı ve çarpan renkleri birbirine yakın tolerans renkleri onlara nazaran uzaktadır.
• Birinci ve ikinci renk görüldüğü gibi sayı değerleri tablodan bakılarak yan yana yazılır.
• Üçüncü renk ise tablodan çarpan olarak alınır ve yan yana yazdığımız iki sayı ile çarpılır.
• Yani , (1. Renk değeri) ( 2. Renk değeri ) x (10^{üçüncü renk değeri} )
• Bu işlemlerin ardından dördüncü renk değerimizi tablodan toleransa karşılık gelen değeri elde edilen değerin yanına yazarız.

Dört Renk Direnç Okuma Örnekleri

Not: Dirençte tolerans rengi yoksa yani 3 renkli ise 4 renkli direnç gibi okunur. Tabloda da görüldüğü gibi renksiz tolerans değeri %20′ dir.

Beş Renk Direnç Hesaplama Nasıl Yapılır?

Kırmızı (2) | Kırmızı (2) | Siyah 0 | Kırmızı (10²=100) | Altın (%5)

Sonuç = 220 x 100 % 5 = 22 000 Ω  % 5  = 22 KΩ  % 5 

Okuma Rehberi

• Renkler genellikle  soldan sağa doğru okunur. Örnek görselde de göründüğü gibi sayı ve çarpan renkleri birbirine yakın tolerans renkleri onlara nazaran uzaktadır.
• Birinci, ikinci ve üçüncü renk görüldüğü gibi sayı değerleri tablodan bakılarak yan yana yazılır.
• Dördüncü renk ise tablodan çarpan olarak alınır ve yan yana yazdığımız üç sayı ile çarpılır.
• Yani, (1. Renk değeri) (2. Renk değeri) (2. Renk değeri) x (10^{üçüncü renk değeri} )
• Bu işlemlerin ardından beşinci renk değerimizi tablodan toleransa karşılık gelen değeri elde edilen değerin yanına yazarız.

Beş Renk Direnç Okuma Örnekleri

Altı Renk Direnç Hesaplama Nasıl Yapılır?

Sarı (4) | Kahverengi (1) | Kırmızı (2) | Turuncu (10³=1000) |  Kahverengi  (%1) | Mor (5 ppm)

Sonuç = 412 x 1000 % 1 , 5 ppm = 412 000 Ω % 1 , 5 ppm = 412 KΩ % 1 , 5 ppm

Okuma Rehberi

6 renkli dirençlerin okunması 5 renkli dirençlerle neredeyse aynıdır. Tek farkı 6. rengin sıcaklık katsayısını ifade etmesidir.

Sıcaklık Katsayısı

• Sıcaklık katsayısı, direncin değerinin sıcaklıkla ne kadar değiştiğini belirtir.
• Birimi PPM/°C (°C (santigrat derecede) milyon başına değişim)’ dir (PPM=part per million).
• 1 MOhm bir direncin sıcaklık katsayısı 400 PPM/°C ise bunun anlamı şudur 1 °C sıcaklık artışı direncin değerini 400 Ω değiştirebilir.
• Sıcaklıkla direncin değişimini şu şekilde hesaplayabiliriz:

• ΔR Dirençteki değişim miktarı (Ohm)
• TCR (Temperature Coefficient of Resistance) , Sıcaklık katsayısı (PPM/°C)
• R0 T0 Sıcaklığında Ölçülen Direnç Değeri (Ohm)
• T Son Sıcaklık (°C) Değeri
• T0 İlk Sıcaklık (°C) Değeri

Sıcaklık Katsayısı ile İlgili Örnekler

Altı Renk Direnç Okuma Örnekleri

Direnç Okuma Örnekleri

500 Ohm (Ω) Direnç Renkleri: 

Yeşil (5) | Siyah (0) | Kahverengi (10¹=10) | Altın (%5)

Sonuç = 50 x 10 % 5  = 500 Ω  %5

100 Ohm (Ω) Direnç Renkleri: 

Kahverengi (1) | Siyah (0) | Kahverengi (10¹=10) | Altın (%5)

Sonuç = 10 x 10 % 5  = 100 Ω  %5

220 Ohm (Ω) Direnç Renkleri: 

Kırmızı (2) | Kırmızı (2) | Kahverengi (10¹=10) | Altın (%5)

Sonuç = 22 x 10 % 5  = 220 Ω  %5

Bu yazımızda Direnç Renk Kodları, Direnç Hesaplama, Direnç Okuma, sokakta sayamam gibi renk kodları konularını anlattık. Eksik veya hatalı gördüğünüz kısımları lütfen yorumlar kısmında belirtiniz. Diğer yazılarımızda görüşmek dileğiyle.