Bu yazımızda Transistörlerin Çalışma Kararlılığını Etkileyen Faktörler konusuna değineceğiz. Transistör hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz; Transistör Nedir? Transistör Çeşitleri ve Kullanım Alanları , FET Nedir? Çalışması ve Çeşitleri ve Mosfet Nedir? Mosfet Çeşitleri ve Yapıları adlı yazılarımıza bakmanızı öneririz. Keyifli okumalar.
Transistörlerin Çalışma Kararlılığını Etkileyen Faktörler
Bir transistörün kararlı çalışabilmesi için ilk olarak transistörün sahip olduğu karakteristik değerlere uygun bir devre kurmak gerekir. Bundan dolayı devre kurmadan önce kullanılacak transistörün karakteristik eğrileri ve katalog değerli gibi bilgileri iyi bilmek gerekir.
Transistörün kararlı çalışmasını etkileyen faktörler:
Sıcaklık
Transistörler özelliklerine göre belli bir ısı dayanım değeri vardır. Transistör bu değerin üzerinde ısındığında gücü düşmekte ve çalışma dengesi bozulmaktadır. Bu değerin daha da üstüne çıkıldığı durumda transistör yanmaktadır. Bu ısınma durumları transitörün bulunduğu ortamdan ya da kendi çalışmasından dolayı kaynaklanabilir.
Frekans
Transistörlerin özelliklerine göre belli bir çalışma frekansı vardır. Örnek olarak: PNP transistörler, NPN transistörlere göre daha düşük frekanslarda çalışmak için uygundur.
Limitsel Karakteristik Değerleri
Transistörden transistöre değişmekte ve uygun çalışma için kesinlikle uyulması gereken değerlere “limitsel karakteristik değerleri” denir. Bu değerler:
- Maksimum dayanma gücü,
- Maksimum kollektör,
- Maksimum kollektör gerilimi,
- Maksimum kollektör akımı,
- Beyz jonksiyon sıcaklığı,
- Maksimum çalışma (kesim) frekansı olarak sıralanabilir.
Bu değerler birbirlerine ve giriş değerlerine bağlıdır. Bu değerler kullanılacak transistörün karakteristik eğrileri ve katalog bilgilerinden edinilebilir.
Polarma Yönü
Polarma gerilim uygulanacağı zaman bilhassa ters polarma bağlantısı yapılmamasına dikkat etmek gerekir. Dikkat edilmeyeceği durumda transistör çalışmaz. Ayrıca fazla uygulanan polarma gerilimi transistörün kristal yapısını bozar.
Aşırı Toz ve Kirlenme
Tüm elektronik devre elemanları gibi transistörler de aşırı toz ve kirlenme durumlarından korunmalıdır. Korunmadığı takdirde elektrotlar arası yalıtkanlık azalacağından kaçak akım durumları artar. Bu da transistörün çalışmasını kötü etkileyecektir. Bu tozlanma durumu karbon ve metal tozların birleşmesi ile oluşuyorsa transistör elektrotları kısa devre olabilir. Ve burum transistörün kararlı çalışmasını engeller. Bu aşırı tozlanma ve kirlenmeyi engellemek için devreler belli aralıklarla temizlenebilir. Bu temizlik devre enerjisi kesilerek bir fırça yardımıyla yapılabilir.
Nem
Tüm elektronik devre elemanları gibi transistörler de nemden korunmalıdır. Nem için önlem alınmadığı durumda transistör elektrotları kısa devre olabilir. Ve burum transistörün kararlı çalışmasını engeller.
Elektriksel ve Manyetik Alan Etkisi
Elektriksel ve manyetik alanlar serbest elektronların artması ve yönlerinin sapması gibi durumlara sebep olur. Bu iki durum transistörün kararlı çalışmasını engeller. Bu gibi durumlar da cihazları korumak için anti manyetik koruyucu ve faraday kafesi kullanılabilir.
Işın Etkisi
Yüksek frekansa sahip ışınlar (lazer, röntgen ışınları gibi) transistörün kararlı çalışmasını engelleyebilir.
Kötü Lehim (Soğuk Lehim)
Transistörün ve bütün elektronik devre elemanlarının iyi bir şekilde lehimlenmesi gerekir. Soğuk lehim yani kötü lehim, dışarıdan bakıldığında cihazı lehimliymiş gibi gösterir. Soğuk lehim, elektriksel iletimin iyi olmamasına neden olacağından bütün bir sistemin kararlı çalışmasını engelleyebilir. Ayrıca aşırı ısıtılarak lehim yapılması da devre elemanlarını bozabilir. Belirli bir lehim pratiği olmayanların transistör ve benzeri elektronik devre elemanlarının lehimini yapmaması daha sağlıklı olacaktır.
Sarsıntı
Bu yazımızda Transistörlerin Çalışma Kararlılığını Etkileyen Faktörler konusuna değindik. Eksik veya hatalı gördüğünüz kısımları lütfen yorumlar kısmında belirtiniz. Diğer yazılarımızda görüşmek dileğiyle.
