Bu yazımızda Kondansatör Çeşitleri sorusuna cevap vereceğiz. Kondansatör ve diğer elektronik devre elemanları hakkında ön bilgi olması amacıyla Temel Elektronik Devre Elemanları Nelerdir ? adlı yazımızı okumanızı öneririz. Keyifli okumalar.
İçerik
gizle
Kondansatör, elektrik yüklerini kısa süreliğine depo edebilen elektronik devre elemanı olarak tanımlanabilir. Daha detaylı bilgi için Kondansatör Nedir? yazımıza bakmanızı öneririz.
Kondansatör Çeşitleri
Sabit ve ayarlı olarak ikiye ayrılır.
1-Sabit Kondansatörler
Kapasite değerleri sabit olan yani sonradan değiştirilemeyen kondansatör türüne “Sabit Kondansatörler” denir.
Sabit Kondansatörler,
- Kâğıtlı,
- Plastik,
- Seramik,
- Mika,
- Elektrolitik,
- SMD olarak altıya ayrılır.
Kâğıtlı Kondansatörler
- Yalıtkan (di-elektrik) madde olarak kağıt kullanılır.
- Yalıtkanlık kalitesi arttırılmak amacıyla parafin maddesi emdirilmiş belirli kalınlıktaki kağıdın yüzlerine alüminyum ya da kalay plakalar yapıştırılarak üretilir.
- Kapasite değerleri 1 nF – 20 μf arasında değişkenlik gösterir.
- Çalışma gerilimleri 100-700 Volt arasındadır.
- Yağlı kâğıtlı, metalize kâğıtlı vb. çeşitleri mevcuttur.
Plastik Kondansatörler
- Yalıtkan (di-elektrik) madde olarak polistren, polyester, polipropilen kullanılır. Bu 3 madde aynı zamanda çeşitleridir.
- Yüksek frekanslı devreler için tercih edilmez.
- Filtre, zamanlama gibi devrelerde tercih edilir.
Seramik Kondansatörler
- Aşağıdaki şekilde de görüldüğü gibi benzerliklerinden dolayı “Mercimek Kondansatör” olarak da bilinirler.
- Yalıtkan (di-elektrik) madde olarak baryum ya da titanyum kullanılır.
- Genelde yüksek frekanslı devrelerde bypass kondansatörü görevi için kullanılır.
Mika Kondansatörler
- Yalıtkan (di-elektrik) madde olarak mika kullanılır.
- Rezonans ve yüksek frekanslı devrelerde tercih edilirler. Bunun sebebi frekans karakteristiklerinin bu devreler için uygun olmasıdır.
- Kapasite değerleri 1 pF – 1 mF arası değişmektedir.
- Çalışma gerilimleri 100-2500 Volt arasındadır.
- Toleransları %2 – %20 arasında değişir.
Elektrolitik Kondansatörler
- Elektrolitik Kondansatörler “Kutuplu Kondansatörler” adı ile de bilinir.
- Pozitif (+) ve negatif (-) olarak iki kutba sahiptir. Devreye bağlanırken bu kutuplar dikkate alınarak bağlanır.
- Yalıtkan (di-elektrik) madde olarak asit borik eriyiği kullanılır.
- Yüksek frekanslı devrelerde tercih edilmezler. Bunu sebebi frekans karakteristiklerinin bu devreler için uygun olmamasıdır.
- Büyük kapasite değerinde oldukları için çok tercih edilirler.
- Genelde gerilim çoklayıcılar, kuplaj-dekuplaj, zamanlama ve filtre gibi devrelerde tercih edilirler.
- Yukarıda görselde göründüğü gibi kutuplu kondansatörlerin üzerinde kapasite değerleri yazmaktadır. Ayrıca “kırılma gerilimi” değerleri de bulunmaktadır. Kırılma gerilimi, maksimum şarj gerilimi olarak ifade edilir.
- Bu kondansatör türü için devreye bağlanma yönü, maksimum şarj gerilimi gibi durumlara dikkat etmek gerekir. Edilmediği takdride kondansatör bozulabilir.
- Elektrolitik kondansatör; Alüminyum Elektrolitik Kondansatör ve Tantalyum Elektrolitik Kondansatör olarak iki çeşittir. Bu iki çeşit arasındaki fark tantalyum türünde kullanılan yalıtkan (di-elektrik) maddesinin yalıtkanlık sabiti değerinin daha büyük değere sahip olmasıdır.
SMD Kondansatörler
- Çok katmana sahip elektronik devre kartlarına yüzey temaslı olarak monte edilmek için üretilmiş kondansatör türüdür.
- Diğer türlere kıyasla daha küçük boyutlara sahiptir.
2 – Ayarlı Kondansatörler
Kapasite değerleri sabit olmayan yani sonradan değiştirilebilen kondansatör türüne “Ayarlı Kondansatörler” denir.
Ayarlı Kondansatörler,
- Varyabl (Değişken),
- Trimer olarak ikiye ayrılır.
Varyabl (Değişken) Kondansatörler
- Değişken kondansatörler paralel bağlı kondansatörler ile oluşturulur.
- Bu kondansatörlerin birer plakaları sabittir. Bu plakalara “rotor” denir.
- Diğer plakaları ise mil yardımı ile döndürülebilmektedir. Bu plakalara “stator” denir.
- Mil yardımı ile döndürme sayesinde kondansatörlerin kapasite değerleri ayarlanabilir. Hareketli olan plakalar sabit olanlardan uzaklaştığı takdirde kapasite değerleri küçülür. Bunu sebebi uzaklaşma ile karşılıklı gelecek olan yüzeylerin azalmasıdır.
- Plakalar üretiminde alüminyum ya da özel görevler için gümüş kaplı bakır maddesi kullanılır.
- Yalıtkan (di-elektrik) madde olarak hava kullanılır. Yalıtkan madde bazı özel durumlarda değişiklik gösterebilmektedir (mika,plastik ve seramik gibi maddeler de kullanılabilir).
- Değişken kondansatörler de yüksek kapasite değerlerine ulaşılmaz. Genelde yüksek gerilim ve frekanslar da kullanılır.
- Değişken kondansatörün kullanım alanları; Radyo Vericileri / Alıcıları, Yüksek ve büyük frekans üreticileri olarak örnekler verilebilir.
Trimer Kondansatörler
- Trimer kondansatörlerin kapasite değerleri tornavida ile ayarlanabilir.
- Aşağıdaki görselde görünün ayar vidası tornavida yardımıyla levhalara 360 derece dönebilme imkanı sunmaktadır. Bu şekilde dönebilen levhalar ile yüzey alanı değiştirilmesi sağlanmakta ve kapasite değeri ayarlanabilmektedir.
- Bu kondansatörlerin kapasite değerler ve boyutları küçüktür.
- Trimer kondansatörün kullanım alanları; Telsiz, FM verici gibi devreler örnekler verilebilir.
Bu yazımızda Kondansatör Çeşitleri, Kondansatör Çeşitleri Nelerdir, Kapasitör Çeşitleri, Kapasitör Çeşitleri Nelerdir gibi sorulara cevap vermeye çalıştık. Eksik veya hatalı gördüğünüz kısımları lütfen yorumlar kısmında belirtiniz. Diğer yazılarımızda görüşmek dileğiyle.
