Bu yazımızda Röle Nedir? Yapısı, Çalışması, Çeşitleri, Özellikleri ve Kullanım Alanları sorusuna cevap vereceğiz. Keyifli okumalar.
Röle Nedir?
Düşük değere sahip akım ile yüksek güce sahip bir alıcıyı anahtarlama görevinde kullanılan elemanlara “röle” denir. Günümüzde üretim araçlarındaki otomatikleşme ile yüzlerce model ve tipte röle kullanılır. Farklı modeller olmasına rağmen rölelerin çalışma mantığı her modelde aynıdır.
Tristör ve triyakların üretilmesinin ardından popülerliğini kaybetmelerine rağmen günümüzde birçok alanda hâlâ kullanılmaktadırlar. Triyak ve tristörlere göre tek avantajı (kontaklarını dizaynı ile ilişki olarak tek bir yapı içerisinde birden fazla anahtar kontağına sahip olabildiği için), birden fazla yükü aynı anda açabilmesi veya kapatabilmesi olanağı sağlamasıdır.
Dezavantajları daha fazladır. Mekanik olarak çalıştığı için çok arıza yapar. Kontaklar, sürekli birbirine yapışıp açılma durumunda oldukları için bunun sonucunda elektrik atlamaları oluşur. Ve bu durum zaman içerisinde kontaklarda oksitlenme ve iletim kaybına (iletime geçme süresi artar) neden olur. Ayrıca bu çekilip bırakma durumunda kontaklardan hoş olmayan bir ses gelir.
Röle Yapısı ve Çalışması
Bobin, demir nüve, palet, yay ve kontaklardan oluşan rölelerin mıknatısiyet oluşturan bobinleri 5, 9, 12, 24, 36, 48 volt gibi gerilimlerde çalışacak biçimde üretilir. DC ile çalışan mini röleler, genelde elektronik sistemlerde kullanılır.
Röle içerisinde bulunan demir nüve üzerine sarılmış makaraya ince tel ile çok sipirli (turlu) bir şekilde oluşturulmuş bobine akım uygulandığı durumda N-S manyetik alan oluşur. Bu alan paletin kontaklarının konumunu değiştirir ve bobin içindeki nüveyi elektromıknatıs hale getirir. Akım kesilirse kontaklar eski konumuna döner ve bobin içindeki nüvenin elektromıknatıs durumu ortadan kalkar.
Röleler,
- Normalde Açık (NO – Normally Open),
- Normalde Kapalı (NC – Normally Closed) olarak iki çeşit kontak tipine sahip olarak üretilebilir.
Röle Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir?
- Zaman ve
- Koruma röleleri olarak ikiye ayırabiliriz.
1.Zaman Rölesi Nedir?
Bir kumanda devresini ayarlanan süre sonunda çalıştıran veya durduran kumanda elemanına “zaman rölesi” denir.
Detaylı bilgi edinmek için Zaman Rölesi Nedir? Yapısı ve Çalışması yazımıza bakmanızı öneririz.
2.Koruma Rölesi Nedir?
Koruma röleleri, sistemde arıza tespit edilmesi durumunda kontrol devresinin gücünü keserek devrelere, ekipmanlara veya operatörleri olası istenmeyen elektrik durumlarından korumak için kullanılan elektrikli bir cihaz olarak tanımlanabilir.
Detaylı bilgi edinmek için Koruma Rölesi Nedir? Çeşitleri yazımıza bakmanızı öneririz.
Röle Kullanım Alanları
Röle elemanı küçük akımlar değeri çalışarak ile yüksek elektrik yüklerini anahtarlama için kullanıldığı için çeşitli kullanım alanları mevcuttur. Bu alanlara:
- Kumanda devreleri güç kontaktörlerini kontrol etmek için,
- Hattı korumak için konulan sigortalar,
- Kompanzasyon panolarında,
- Elektrikli ev aletleri,
- Alarm sistemleri gibi yerler örnek olarak verilebilir.
Röle Bağlantı Şeması
Bağlantı şemalarında, bobin bağlantı noktaları ile sabit ve hareketli kontaklar gösterilir.
Mini röle bağlantı şeması aşağıda verilmiştir.
Eksik veya hatalı gördüğünüz kısımları lütfen yorumlar kısmında belirtiniz. Diğer yazılarımızda görüşmek dileğiyle.
